Yangın Merdiveni Emsale Dahil Mi?

Mevzuat hükümleri, başta imar düzenlemeleri olmak üzere birçok konuyu açıklığa kavuştururken, özellikle kentsel değişimin meydana geldiği durumlarda yangın merdivenlerinin emsal kapsamına girip girmediği konusunda sıklıkla sorular ortaya çıkmaktadır. Bina imarının yeniden tanımlanması, aslında emsalde merdiven mi yoksa yangın merdiveni mi olduğu sorusunu gündeme getiriyor.

Yangın merdivenlerinin emsal kapsamı konusu binaların güvenliği için  ele alındıktan sonra Bina Yangın Önleme Yönetmeliği’nin 5. Maddesinde açıklığa kavuşturulmustur. Yangın merdivenleri, binaya kurulması zorunlu değilse emsal kapsamına alınmaz.

İlgili yönetmeliklerde 21,50 metrenin altındaki binalar için bu belirtilmiştir. Aynı kapsamda iki katlı zorunlu otopark ve sığınaklar, asansör boşlukları, bacalar, bacalar, çatı pencereleri, ısıtma ve sıhhi tesisat alanları, akaryakıt ve su depoları, jeneratör ve elektrik odaları, mangallar ve kapıcı daireleri için asgari alan emsalleri dahil değildir.

Yangın Merdiveni Yönetmeliği

Farklı yükseklikteki binaların durumunun mevcut yönetmeliklere göre yeniden değerlendirilmesi gerektiği biliniyor. Bina yangın güvenliği yönetmeliğine göre farklı yükseklikteki binalara kaç adet yangın merdiveni konulması gerektiği ve bu tür binalarda yangın merdivenlerinin emsal kapsamına girip girmemesi dikkat edilmesi gereken hususlardır.

Yangın tahliyesinin ön hesaplaması, ilgili kurallar kullanılarak gerçekleştirilir. Yukarıda, yüksekliği 21,50 metreden daha az olan binalar için yangın merdivenlerinin ön hesaplamalara nasıl dahil edildiği gösterilmektedir.

Yüksekliği 21,50 metrenin altındaki binalarda yangın merdiveni gerekmez. Ancak 21.50m ile 30.50m arasındaki binalar için korumalı ve korumasız olmak üzere iki yangın merdiveni olabileceği belirtilmektedir, bu nedenle her ikisi de emsal kapsamına alınmamıştır. 30,50 metrenin üzerindeki binalarda iki korumalı kaçış merdiveni gerekir.

Buna istinaden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan konuyla ilgili tüm görüşler, her iki yangın merdiveninin de emsal kapsamına alınmaması gerektiğini gösteriyor.

Yangın Merdiveni Emsal Kapsamı

Yangın merdivenleri önceden yapılan hesaplamalara dahil değildir, bu nedenle apartman sahiplerinin imar düzenlemeleri veya kentsel yeniden yapılanma konusunda endişelenmesine gerek yoktur. Uyuşmazlık ortaya çıkarsa ve karar verilmesi gerekiyorsa resmi yazılar ve kanunlar değerlendirilmelidir.

Yangın merdivenlerinin emsal kapsamında olup olmadığı bina tipine bağlı değildir. Binanın yangın merdivenlerine ihtiyacı olup olmadığı ve yangın merdivenlerinin gerekli olup olmadığı açıkça belirtilir, bu nedenle emsal hesaplamaların da yapılması ve net olarak anlaşılması gerekir. Bu nedenle binanın emsal kapsamına girip girmediği konusunda uzman görüşü alınarak bir değerlendirme yapılmalıdır.

Yangın kodları tahliye rotalarını belirlediğinde, bina dönüşümleri kat sahipleri, inşaat yöneticileri ve imar şirketleri arasında anlaşmazlıklar yaratabilir. Bu gibi durumlarda kanunların açıkladığı ve öngördüğü şartlara uymanız gerekmektedir. Anlaşmazlık halinde, sorumlu bakanlıktan yeni görüşler alınabilir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na daha önce yapılan bir başvuru sonucunda yayınlanan açıklamada, gerekli bina yangın merdiveni türlerinden başlayarak yangın merdivenlerinin emsal kapsamı alınması gereken alanlar net bir şekilde belirtiliyor. Bu nedenle yangın merdivenlerinin emsal teşkilata dahil olup olmadığının tespitinde hukuka uygun hareket edilmesi önemlidir. Kanunlar farklı şekilde değerlendirilebilir.

Yangın Merdivenlerinin Özellikleri

Binanın yangın önleme ve söndürme yönetmeliğine göre önlemlerin alınması, önleyici yangın söndürme sistemlerinin kurulması, yangın merdivenlerinin tasarımı, yangın kapıları montajı bu önlemlerden bazılarıdır. Çıkışların bir önceki bölümde yer almaması imar planındaki yerini de belirlemektedir. Binaların yangın güvenliği ile ilgili gerekli tedbirlerin inşaat aşamasında alınması önemlidir. İnşaat aşamasında yapılması gereken işlemlere ek olarak daha sonra yangın söndürme sisteminin kurulması oldukça gereklidir.

İnsanların güvenliği ve kullanımı için tasarlanan her yapı, yangın veya başka bir acil durumda bina sakinlerinin hızlı bir şekilde kaçabilmeleri için kaçış yolları ile eksiksiz bir şekilde donatılmıştır. Bu cihazın tepesinde yangın merdiveni bulunur. Bir yangının başladığı her yerde, o kattaki tüm yolcuların kaçabilmesini sağlamak için çıkışlar ve yangın çıkışları birbirinin yerine geçecek şekilde düzenlenmelidir. Yangın çıkışları ve acil durum merdivenleri yan yana yapılmamıştır.

Binadaki merdivenlerden biri yangın çıkışı veya bağımsız çıkışı olmayan binalarda acil çıkış olarak, merdivenlerden biri binalarda acil çıkış olarak kullanılmaktadır.21.50 metrenin altındaki konutlarda inşaat zorunlu değildir. Yangın Önleme Yönetmeliğine göre çıkış yapar ve yangın merdivenlerinin emsal kapsamı sayılmaz.

Yönetmeliğin Maddeleri

Binaların yangından korunmasına ilişkin yönetmeliğin 48 inci maddesi uyarınca; İnşaat yüksekliği 21,50 metreden az olan binalarda merdivenler de acil çıkış olarak yangın merdivenlerinin emsal kapsamı listesin kabul edilir.

21.50-30.50 metre yükseklikten itibaren olan binalarda, iki adet olmak üzere, biri koruyuculu, diğeri korumasız olmak üzere en az 2 merdiven olmasıdır. 30.50 metreden yüksek binalarda her ikisi de korumalı 2 merdiven gerektiğinden ikisi eşdeğer yüzeyi yangın merdivenlerinin emsal kapsamı konusuna dahil edilmez.